Twaalf is een bijzonder getal, het is jarenlang gebruikt als grondtal van het twaalftallig stelsel.
In mijn jongensjaren kon je in een winkel nog een dozijn snoepjes kopen of een gros, 144, twaalf maal twaalf. In het twaalftallig stelsel is 235 gelijk aan 2 gros plus 3 dozijn plus 5 stuks of wel 329 in ons tientallig stelsel.
Het Engelse pond was tot voor kort nog opgedeeld in twaalf shilling die ieder weer opgedeeld werden in 12 pennies, en er gaan nog steeds 12 inches in een voet.
Onze dag telt 2 x 12 uren en ieder uur 5 x 12 = 60 minuten, iedere minuut heeft 60 seconden. Het zou natuurlijk veel handiger zijn, minder rekenwerk, de dag te verdelen in 10 uren van 100 minuten en een minuut in 100 seconden.
Het aantal dagen per jaar kunnen we niet veranderen. Het aantal wordt bepaald door het aantal keren dat de aarde om haar as wentelt in de tijd, een jaar, die de aarde nodig heeft om zijn baan om de zon te voltooien.
Sommige landen of godsdiensten werken nog met het maanjaar, twaalf nieuwe manen vormen een jaar, maar een echt zonnejaar is elf dagen langer. Daarvoor zijn dan twee oplossingen in gebruik:
1 Je went eraan dat de winter ook in juli kan vallen, zoals in de islamitische kalender. De islamitische kalender begint met het jaar 0 bij de verhuizing van Mohammed naar Mekka, AD 622. Het verschil met onze gregoriaanse kalender wordt ieder jaar elf jaar kleiner.
2 Je voegt regelmatig een schrikkelmaand in, zoals in de Joodse en de Chinese kalender.
In alle landen met maankalenders wordt ook onze gregoriaanse kalender gebruikt, zeker in zakelijke overeenkomsten.
Ook in de cirkel vinden we twaalf terug. Een hele cirkel is 360 graden of 30 x 12. Hoeveel eenvoudiger zou het zijn als een cirkel 400 graden telde, een rechte hoek wordt dan 100 graden in plaats van negentig.
Bij de eenheden heerst chaos. Al vele jaren hebben we het SI-systeem, Système International de Unités. Sinds we energie in alle vormen in dezelfde eenheid willen uitdrukken is het dringen tussen de eenheden en dan blijkt dat Franse wetenschappers het liefst eenheden gebruiken die hun naam ontlenen aan een Franse uitvinder, zoals Joule. De Engelsen zien daarentegen meer in (James) Watt of zelfs in de British Thermal Unit, bij ons bekend als Beeteejoe. Ze meten hun gewicht nog steeds in ‘stones’, ik weeg bijna 13 stones.
De Amerikanen maken het nog doller. Niet alleen wordt de stijging van de zeespiegel veroorzaakt door de opwarming van de aarde door de klimaatverandering gemeten in voeten, 180 voet over 100 jaar, de hoeveelheid ijs op Groenland die al smeltend die stijging veroorzaakt, in kubieke mijl alsof de kubieke kilometer niet bestaat. De temperatuur meten ze nog steeds in graden Fahrenheit zoals wij dat vroeger ook deden, tachtig graden vinden ze een aangename temperatuur.
De SI-eenheden bestaan nog niet zo lang, zeg sinds 1960. Sinds 1973 is het gebruik ervan verplicht in de Europese Unie. De SI kent zeven basiseenheden die niet in andere eenheden zijn uit te drukken. Het zijn: tijd/seconde, massa/kg, temperatuur/ºKelvin, lengte/meter, stroomsterkte/Ampère, licht/candela, hoeveelheid stof/mol.
Daarnaast zijn er de afgeleide eenheden zoals snelheid, dat is meter per seconde. De in Parijs bewaarde meter heeft echter zijn waarde verloren, de meter wordt nu berekend uit de lichtsnelheid en niet andersom.
De Engelsen hebben de EU verlaten. Ik heb er niets over gehoord maar het zou zo maar kunnen dat ze terug willen naar de tijd van het twaalftallig stelsel en dat het Britse pond weer 12 shilling gaat tellen.