Als niet komt tot iet
Kent hij zich zelve niet
Een vriend schonk mij een boek. Het heet ‘Nee is niet genoeg’ en is geschreven door Naomi Klein. Ik had nog nooit van haar gehoord, zij blijkt een Canadees journaliste te zijn, die furore heeft gemaakt met een aantal boeken waarin zij ten strijde trekt tegen het liberalisme, de multinationals, de globalisering, de klimaatverandering en de onderdrukking van vrouwen in Canada en in Amerika.
Volgens haar zijn alle rijke mensen gewetenloze egoïsten en alle arme mensen altruïstische gemeenschapsmensen. Aan het bedrijfsleven kun je niets overlaten want dat wordt in zijn geheel geleid door zakkenvullers, die de arme mensen die bij hen werken, uitbuiten. De multinationals en in het bijzonder Exxon/Mobil moeten het ontgelden, de olieproducenten vernielen onze aarde en produceren brandstoffen die ons klimaat verpesten.
Volgens ons, de Tegendraedten, zijn arme mensen, mensen, die er niet in geslaagd zijn rijk te worden, degenen die wel rijk worden handelen dan net zo als de rest van de rijken.
Naomi is ook politiek democratisch activiste. Activistisch betekent hier slechte verliezer. Trump had nooit gekozen mogen worden, de kiezers werden door ‘het kapitaal’ verkeerd voorgelicht. Als bij een stemming je tegenstander wint dan is de stemming niet eerlijk geweest en dus ga je de straat op. Met grote groepen trek je luid schreeuwend op naar een groot plein in de stad, in het voorbijgaan wordt hier en daar een winkelruitje ingeslagen en wordt een TV’tje meegenomen. Volgens mij zijn dit geen democratische maar fascistische methoden.
Haar boek wemelt van de bijvoeglijke naamwoorden gelijk en eerlijk. Alle mensen zijn gelijk en de rijkdom moet eerlijk verdeeld worden. Maar, mensen zijn niet gelijk, er zijn grote en kleine, domme en slimme, sterke en zwakke, gezonde en zieke, luie en actieve mensen en nog veel meer, ik schreef daar eerder over. Ze zijn gelijk voor de wet.
Wat eerlijke verdeling van welvaart is, wordt ook niet duidelijk. Is het eerlijk dat een arbeider in Amerika vijf tot tienmaal zoveel verdient als een arbeider in India die het zelfde werk doet? Zij is toch tegen vrijhandel. De rijke Amerikaanse textielfabrikant ontslaat zijn arbeiders en koopt zijn handel in Bangladesh voor een tiende van de prijs waarvoor hij die zelf maakte. Een deel van zijn extra inkomsten wordt gebruikt om zich af te zetten tegen zijn concurrent die zijn waren bij dezelfde fabriek in Bangladesh koopt, de rest steekt hij in zijn eigen zak en zo wordt hij nog rijker.
Zij is ook tegen NAFTA, de tolunie tussen Amerika, Canada en Mexico. Toegegeven Mexico, veruit de armste deelnemer aan de overeenkomst, heeft het meest geprofiteerd, maar zelfs met deze tolunie, die inderdaad Mexicanen aan werk hielp ten koste van Amerikanen, zijn er in Amerika nog 12 miljoen illegalen waarvan het overgrote deel Mexicaan is. De Amerikaanse staat doet alsof zij niet bestaan en dus kosten ze weinig en ze werken allemaal, omdat ze anders niet te eten hebben. Door hun aanbod blijft het loon voor eenvoudige arbeid in Amerika laag maar nog steeds niet concurrerend met een Mexicaanse arbeider in Mexico.
Naomi wil veel niet, wat wil ze wel? Het bedrijfsleven moet coöperatief worden, de fabriek is gezamenlijk eigendom van de mensen die er werken, het bewaren van de aarde voor onze kleinkinderen is urgent en arbeidsimmigranten horen welkom te zijn. Verder natuurlijk de zorgplicht van de staat voor goed onderwijs, medische en andere zorg, ouderdomspensioen en noem maar op.
Goed onderwijs, daar ben ik ook voor, maar wat te doen als je fantastische technische universiteiten hebt, zoals wij, maar jongeren kiezen massaal voor sociologie en psychologie, vakken die aan je internationale concurrentievermogen niet bijdragen.
Kan ik u aanraden haar boek te lezen? Zij schrijft vlot en als u een liberaal denkend mens bent kunt u zich eens lekker ergeren aan de naïviteit, bent u een socialistisch denkend mens, dan kunt u regelmatig zeggen, precies, zo is het.
Johannes Tegendraedt