Toen ik naar de middelbare school ging golden de behoudswetten in de natuurkunde en de scheikunde als onfeilbaar. De wet op het behoud van massa leerde dat bij een chemische reactie het totale gewicht van de reactanten gelijk was aan het totale gewicht van de producten. Echter bij een kernsplitsing in de reactor van een kerncentrale wordt massa omgezet in energie, net als bij de kernfusie in het binnenste van de zon bij een temperatuur van vele miljoenen graden. Nu weten we dat massa en energie eigenlijk twee namen voor hetzelfde begrip zijn en als we ons betrekken op de som van massa en energie is de behoudswet nog steeds geldig.
De hoeveelheid energie die ontstaat bij de omzetting van materie naar energie kan volgens Einstein worden berekend met E=MC2 waarin C de lichtsnelheid is. Als één kilogram materie wordt omgezet ontstaat vijfentwintig miljard Kilowattuur aan energie.
Een andere interessante behoudswet is de wet op het behoud van ellende. De totale hoeveelheid ellende binnen een natuurlijke verzameling is constant. Of als je een probleem oplost ontstaat er zeker een ander probleem zodat je ellende gelijk blijft. Helaas is deze wet niet getalsmatig toegankelijk. Het is ook persoonsgevoelig, de man van het halfvolle glas ziet het anders dan de man van het halflege glas.
Een bekend voorbeeld is de reparatie van een oud huishoudelijk apparaat: na reparatie gaat het zeker ergens anders kapot en belandt dan alsnog bij het grof vuil.
Dit soort ellende kan tot op zekere hoogte voorkomen worden. Je kunt bepaalde huishoudelijke apparaten, zoals een vaatwasser om de vijf jaar vervangen. Je kunt als je een degelijk merk hebt gekocht er vrij zeker van zijn dat je geen problemen krijgt. Je kunt je auto inruilen voor een nieuwe als de garantie is afgelopen.
Eén van mijn vrienden vervangt om de vijf jaar de accu van zijn auto, hij heeft nooit accu problemen. Ik heb een auto die intussen elf jaar oud is. De originele accu’s zitten er nog in en ik heb ook nooit problemen, nog niet.
Het recentste voorbeeld van het behoud van ellende is de Brexit. Nadat wij Europeanen elkaar eeuwen bevochten hebben, wat onmetelijk menselijk leed en vernietiging van kapitaalgoederen veroorzaakte, vonden wij in de tweede helft van de vorige eeuw de weg naar eenheid. De oudere slecht opgeleide Engelse arbeider heeft daar een einde aan gemaakt. Bij hem overheerst de angst voor Poolse immigranten die zijn werk beter en vlugger doen.
Toegegeven, er zijn in Brussel grote fouten gemaakt. De vroegere communistische landen zijn te snel volledig lid geworden van de Unie en kunnen nu, omdat ieder land een vetorecht heeft alles blokkeren of hun stem verkopen. Echter degenen die het felst het gebrek aan democratie in Brussel kritiseren zijn dezelfden die ieder voorstel tot vergroting van de bevoegdheden van het Europese parlement verwerpen en die het bij meerderheid van stemmen beslissen in de Europese raad, blokkeren.
De Britten waren de hardnekkigste remmers, voor hen is een federaal Europa, de Verenigde Staten van Europa een nachtmerrie. Ze kiezen weer voor de “Splendid Isolation”. Laat ze.
Wat ook opviel bij het volgen van de campagnes voor het Engelse referendum is de onzakelijke toon. Het overtuigen van kiezers, die het allemaal niet zo goed begrijpen, gaat met slogans en met beloftes, die niet waar te maken zijn.
In Nederland zijn we blij met de Polen. Zij plukken de tomaten, de Amsterdamse werkloze heeft daar geen zin in. Bovendien brengt het maar een paar honderd Euro meer op dan de uitkering. Voor een paar honderd Euro kom je toch niet een maand lang om zes uur ’s morgens uit je bed!
Toch zijn er wel voorstanders van een Nexit. Velen van hen zijn bevreesd voor de golf van arme drommels, die in oorlog in Syrië have en goed hebben verloren of gewoon een leven van uitzichtloze armoede in een Afrikaans land willen ruilen voor een leven met perspectief in Europa. Hoewel onder de voorstanders van een Nexit het altruïsme ver te zoeken is, zeggen ze toch ook niet: Laat ze maar verzuipen in de Middellandse Zee. Ze willen de grenzen sluiten, met een acht meter hoge muur langs de Nederlandse grens? En wat gebeurt er dan met de vluchtelingen?
Ik schreef het al eerder: Het ware beter in de vele conflicten in het Midden-Oosten en in Afrika geen partij te kiezen maar te bemiddelen.
Johannes Tegendraedt