Wij Nederlanders zijn redelijk gelukkig met ons leven. Wij willen dan ook lang leven.
Hoe doe je dat?
Om te beginnen moet je in het juiste land geboren worden. In Nederland was de gemiddelde levensverwachting in 2016 bij geboorte 81,5 jaar. Wij staan daarmee in Europa op de tiende plaats. In Spanje, dat binnen Europa het beste scoort, is dat 82,8 jaar. Duitsland dat op plaats 20 staat komt tot 80,9 jaar.
Buiten Europa staan Nigeria en zijn buurlanden op de laatste plaats met 54 jaar, op de eerste plaats staat Japan met 85 jaar. Dit laatste getal vertrouw ik niet erg omdat het in Japan nogal eens voorkwam dat het overlijden van een familielid geheim gehouden werd om het pensioen te blijven ontvangen.
Voor ouderen zijn vooral de resterende jaren van belang. Alle getallen tot zover zijn gemiddelden. Individueel geldt, hoe ouder je bent, hoe ouder je wordt. Wie 70 is heeft gemiddeld nog 16 jaar te leven en wordt dan dus 86. Voor 80 en 90 zijn die waarden 9 en 4 en de leeftijd bij overlijden dus 89 en 94. Wie denkt dat het gemiddelde niet betekent dat hij of zij die leeftijd haalt heeft gelijk, maar hij moet wel bedenken dat volgens Gauss de kansdichtheid in een natuurlijke verzameling het grootst is bij het gemiddelde.
Er zijn wel verschillen tussen groepen. Wie een universitaire studie voltooid heeft, leeft gemiddeld ongeveer zeven jaar langer dan iemand die het niet verder heeft gebracht dan de lagere school en rokers leven drie jaar korter dan niet rokers. Ook overgewicht leidt tot verkorting van de levensverwachting, heel dikke mensen leven tot zeven jaar korter.
Vrouwen leven langer dan mannen, maar het verschil, dat nu drie jaar is heeft in het verleden nogal gevarieerd, toen vrouwen in de zestiger jaren begonnen met roken werd het verschil flink kleiner.
Wij willen allen oud worden, maar heel paradoxaal willen we niet oud zijn. Het gaat om de kwaliteit van het leven, in het bijzonder het laatste eindje. Ik las recent een Deense roman over een man die op zijn honderdste verjaardag ontsnapt was uit een verpleeghuis. Veel van de bewoners van een verpleeghuis kunnen geen kant op en kunnen ook niet overgaan tot zelfdoding omdat ze vergeten zijn de noodzakelijke papieren in orde te maken toen ze nog helemaal bij zinnen waren.
De overheden, geleid door conservatief religieuze minderheden, die hun stem in andere zaken weggeven om hier te scoren, proberen de zelfdoding zo moeilijk mogelijk maken. Ze noemen het zelfmoord, hoewel de moordenaar en het slachtoffer dezelfde persoon zijn en verhinderen de verkoop van een nette pil door een apotheker, omdat die dan medeschuldig wordt verklaard aan moord. Toegegeven dat de erfgenamen van de rijke tante een zetje in de goede richting kunnen geven moet voorkomen worden, maar dat is een oplosbaar probleem.
Wie nog redelijk ter been is, kan naar de hoogste etage van een flatgebouw gaan en naar beneden springen, de gedachte aan de nabestaanden doet velen hiervan afzien. Voor de oudjes die dommelend de dag doorbrengen in een verpleeghuis is dat ook geen optie. Zij moeten wachten tot een zo abstract iets als ‘God de Vader’ ze komt halen.
Er zijn nog steeds veel mensen die als ze hulp nodig hebben naar boven kijken, naar de hemel. Daarboven zijn echter alleen de satellieten van de gsm. Wij zien die satellieten niet, maar ze zien ons wel. Als Mozes en Mohammed de kennis van astronomie, natuur- en scheikunde hadden gehad die wij nu hebben, dan zouden de tekst van bijbel en de koran er heel anders hebben uitgezien.
Johannes Tegendraedt